Kinh nghiệm
Bụi mịn PM2.5, PM10: Mối đe dọa với sức khỏe cộng đồng
Bụi mịn PM2.5 là gì? Có phải mối đe doạ với sức khoẻ cộng đồng không? Thực hư chuyện này ra sao. Dr. Khỏe sẽ giải đáp cùng bạn.
Bụi mịn PM2.5, PM10 là gì?
PM là viết tắt của vật chất hạt (còn gọi là ô nhiễm hạt): thuật ngữ cho hỗn hợp hạt rắn, hạt chất lỏng được tìm thấy trong không khí. Ô nhiễm hạt bao gồm:
- PM10: Các hạt với đường kính là 10 micromet và nhỏ hơn.
- PM2.5: Các hạt đường kính thường là 2,5 micromet và nhỏ hơn.
2,5 micromet? Hãy suy nghĩ về một sợi tóc người, trung bình có đường kính khoảng 70 micromet lớn hơn 30 lần so với hạt mịn lớn nhất. Những hạt này có nhiều kích cỡ và hình dạng và có thể được tạo thành từ hàng trăm hóa chất khác nhau.
Hầu hết các hạt hình thành trong khí quyển là kết quả của các phản ứng phức tạp của các hóa chất như sulfur dioxide và nitơ oxit, là những chất gây ô nhiễm phát ra từ các nhà máy công nghiệp, ô tô, xe máy, …
Tác hại của bụi mịn PM2.5 và PM10
Vật chất hạt chứa chất rắn siêu nhỏ hoặc hạt chất lỏng nhỏ có thể hít vào, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, tác động xấu đến môi trường như:
Ảnh hưởng sức khỏe
Các hạt có đường kính dưới 10 micromet, 2.5 micromet (còn được gọi là hạt mịn hoặc PM2,5) có thể đi sâu vào phổi và một số thậm chí có thể xâm nhập vào máu. Nhiều nghiên cứu khoa học đã liên kết phơi nhiễm ô nhiễm hạt với nhiều vấn đề khác nhau, bao gồm:
- Tử vong sớm ở người mắc bệnh tim hoặc phổi.
- Gây ra các cơn đau tim.
- Gây nhịp tim không đều.
- Khiến bệnh hen suyễn trở nặng.
- Giảm chức năng phổi.
- Kích thích đường thở, gây ho hoặc khó thở.
Những người mắc bệnh tim hoặc phổi, trẻ em và người lớn tuổi dễ bị ảnh hưởng nhất do phơi nhiễm ô nhiễm hạt.
Tác động môi trường
Các hạt có thể được di chuyển khoảng cách dài nhờ gió, sau đó lắng xuống mặt đất hoặc nước. Tùy thuộc vào thành phần hóa học gây ra tác động đến môi trường như :
- Gây axit hoá hồ và suối.
- Thay đổi cân bằng vùng nước ven biển và lưu vực sông lớn.
- Giảm độ màu mỡ trong đất.
- Ảnh hưởng cây trồng nông nghiệp.
- Tác động đến sự đa dạng hệ sinh thái.
- Gây hiện tượng mưa axit.
Tình trạng bụi mịn PM2.5 và PM10 ở Hà Nội, Tp. HCM
Theo công bố tại hội thảo “Ô nhiễm không khí – Mối đe dọa với sức khỏe cộng đồng” năm 2017. Lượng bụi mịn PM2.5 năm 2016 ở TP HCM là 28,23 µg/m3 cao gấp ba lần so với tiêu chuẩn của WHO, tại Hà Nội chỉ số này lên tới 50,5 µg/m3 cao gấp năm lần.
Như vậy, mức độ ô nhiễm không khí ở Hà Nội chỉ đứng sau thủ đô New Delhi của Ấn Độ (124 µg/m3), nơi ô nhiễm không khí nặng nhất thế giới.
Bảo vệ sức khỏe trước tình trạng ô nhiễm không khí
Giảm các nguồn phát thải bụi không khí từ việc sử dụng bếp than, bếp củi, hay thiết bị sản sinh khói bụi. Ưu tiên sử dụng phương tiện giao thông, nhiên liệu thân thiện với môi trường.
Phủ xanh môi trường sống, nâng cao ý thức bảo vệ rừng, cây xanh trong cộng đồng. Tránh xa các nguồn không khí ô nhiễm, mang khẩu trang lọc bụi chuyên dụng khi ra đường.
Nâng cao hệ miễn dịch bằng chế độ dinh dưỡng rau xanh, trái cây giàu vitamin A, vitamin C và beta-caroten, giúp hình thành và duy trì lớp niêm mạc ở đường hô hấp và đường tiêu hóa, chống lại tổn thương tế bào, tăng cung cấp oxy cho tế bào. Đồng thời giữ vệ sinh mũi xoang sạch sẽ để mũi luôn duy trì khả năng lọc bụi tốt nhất.
Bụi mịn PM2.5, PM10 là vấn đề “nóng” mà cư dân đô thị ở thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chính Minh. Thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt. Sống xanh, sống lành mạnh để bảo vệ môi trường là cách tốt nhất giúp mỗi người luôn sống khỏe mỗi ngày.
Xem thêm:
